„Ég vil gera þig svangan um þína eigin menningu“

Söngvari, leikari og rithöfundur og leikstjóri, Shekhar Sen er einnig formaður Sangeet Natak Akademi.

Shekhar Sen, formaður Sangeet Natak Akademi. (Inni Singh)

Listamaður á mjög langt líf. Ef ég er listamaður þá er ég annar flokkur. Ég verð að gera eitthvað sem þarf að vera í aldir, segir Shekhar öldungadeildarþingmaður, söngvari, leikari og rithöfundur og leikstjóri, Sen er einnig formaður Sangeet Natak Akademi. Hann náði miklum vinsældum sem söngvari á níunda og tíunda áratugnum og hafði gefið út 200 tónlistarplötur áður en hann hóf röð sólóleikhússýninga sem lífguðu upp á Tulsidas, Kabir, Vivekananda og Soordas á sviðinu. Þessi leikrit hafa verið kynnt víða um heim, svo og á Alþingi og Rashtrapati Bhavan margoft. Þegar ég byrjaði að flytja þessi leikrit var markmið mitt að tákna það besta úr menningu minni. Bestu persónuleikar menningar okkar eru málarar, dýrlingar og hugsuðir, bætir hann við. Sen kemur með þrjú fræg leikrit sín, Kabir, Tulsidas og Vivekananda til Pune 31. maí, 1. júní og 2. júní. Brot úr samtali:

Hver er skilgreining þín á listamanni sem formaður Sangeet Natak Akademi?

Listamaður ætti að halda áfram að læra. Góður listamaður er alltaf að læra og hefur auðmýkt. Ég trúi alltaf á að taka góða hluti frá öllum. Sérhver listamaður ... hefur verið skapaður af Guði. Það er eitthvað innra með henni eða honum sem er ekki inni í öðrum. Ég er á móti samkeppni í myndlist. Ef þú ferð í tónlistarkeppnir sem dómari og annar frambjóðandinn er Lata Mangeshkar og hinn er Asha Bhonsle, hver muntu dæma sem betri? Ég trúi því að þjóðmenn kasta hver öðrum til jarðar, ekki listamenn. Sem listamaður verð ég að sigra mig á hverjum degi. Ég ætti að gera betur en síðasta frammistaða mín. Listamaður getur ekki haldið að hann eða hún hafi staðið sig mjög vel. Maður verður að fara mjög varlega í því.

móðir þúsunda of há

Hver er skoðun þín á hlutverki menningar í samfélaginu?

Ef þú rannsakar kort heimsins og heldur áfram að merkja þau lönd þar sem hryðjuverk, eiturlyf og viðbjóðslegur glæpur eins og mansal hefur aukist, muntu átta þig á því að þetta eru löndin þar sem bann var við tónlistarmenn og dansara eða sagnfræðinga, rithöfunda og leikskáld voru fangelsaður. Þetta á við um eitt af nágrannalöndum okkar sem og Suður -Ameríku. Á Indlandi, ef þú ferð í musteri, finnurðu rými sem kallast rangshala - bústaður listarinnar. Í mínu landi hefur tónlistarmaðurinn eða leikarinn aðra merkingu. Listamenn hafa sungið fyrir Guð eða konunginn. Tímarnir hafa breyst, í dag verðum við að gera hvort tveggja.

Þú ert að æfa fyrir þrjú leikrit - Tulsidas, Kabir og Vivekananda. Hvernig tekst þú á við þessar persónur?

Ég æfi á ferðalagi með flugvél, liggjandi og þegar ég hef 30 mínútur sjálf. Ég hef ekki handrit með mér. Það sem er krefjandi er að hver hefur mismunandi mállýsku. Tulsi talar á hindí og avadhi, Kabir á hindí og Bhojpuri og Vivekananda á hindí, Bangla og ensku. Hvert leikrit hefur einnig mismunandi söngstig: Kabir, við vitum, hafði ekki lært. Fólk sem lærir ekki talar svolítið hátt. Hann syngur á hærri tónhæð. Vivekananda, hins vegar, hefur lært söng svo hvers vegna ætti hann að hrópa? Það eru mörg svona smáatriði í leikritum mínum.

Hvað dró þig til að búa til Tulsidas árið 1998?

Hverjar eru fjórar metsölubækurnar í heiminum? Heilaga Biblían, Kóraninn heilagur, Bhagvad Gita og Ramcharitmanas. Talið er að fyrstu þrjár bækurnar hafi verið veittar af Guði. En sú fjórða? Ramcharitmanas var skrifað af aðeins manneskju fyrir 500 árum síðan. Það sem mér finnst heillandi er að á 16. öld hugsaði Tulsi um hugmyndina um swayamsevaks eða sjálfboðaliða, sem myndu koma til hjálpar þegar hörmungar eins og þurrkar eða sumarbústaður fátækra manna kviknaði. Hugsaðu um eitt leikrit sem hefur verið flutt í hverju þorpi eða bæ á hverju ári í næstum 500 ár? Það leikrit er Ramlila. Þegar ég var að skrifa Tulsi var mér sagt: „Hann var ofstækismaður“. Mazey ki baat yeh hai að það voru sex morðtilraunir á hann. Hann hafði þýtt Valmiki Ramayana frá sanskrít yfir á Awadhi, tungumál hins almenna manns. Við vitum að þegar þú breytir óbreyttu ástandi, þá verður mótstaða. Samfélag þess tíma vildi drepa hann.

mynd af yucca blómi

Hvernig hvatti Kabir þig?

Kabir er mjög einfaldur í skilningi og jafn erfitt að fylgja honum. Hann sagði: Bura jo dekhan main chala, Bura naa milya koye jo mann khoja apnaa, to mujhse bura naa koye. Getum við einhvern tímann litið á okkur sem rangt og slæmt? Við erum alltaf að réttlæta aðgerðir okkar. Doha Kabir hefur breytt lífi mínu.

Þú segir oft að Tulsidas sé eins og mamma þín á meðan Kabir var eins og faðir þinn. Hvað með Vivekananda?

Hann er eins og bróðir minn. Ég get barist við Swami ji. Skemmtilega staðreyndin er sú að Swami ji dvaldist í Raipur, þaðan sem ég er, og það er frábært fyrir okkur Raipurbúa. Við erum mjög stolt af þessu. Það er erfiðast að spila Vivekananda. Fólk þekkir ekki Tulsi eða Kabir, þannig að ef orð eða setning er rangt borin fram munu þau gefa mér ávinning af efa. En Vivekananda er vel þekktur þar sem hann hefur skrifað mikið og fólk hefur skrifað á hann. Vivekananda þarf að tala það besta í Bangla, ensku, hindí og sanskrít. Ef það eru mistök gæti ég ekki fyrirgefið sjálfum mér.

Vivekananda er einnig kunnuglegur með ljósmyndum. Hvernig lýsirðu honum?

Ég byrjaði að spila Swami ji þegar ég var 44. Hann dó þegar hann var 39. Hann var mjög myndarlegur maður með beinar axlir. Axlirnar mínar halla svo ég hef notað púði á herðar búningsins míns. Ég hef notað farða til að búa til klof á höku mína. Þegar ég lét gera túrbaninn vó hann fimm og hálft kg í upphafi. Á fyrstu sýningu minni hélt ég að ég myndi deyja úr þyngd túrbansins. Líkamsstaða og líkamstungumál eru mjög mikilvæg. Mundu að ég vil vekja áhuga þinn á Swami ji. Þú munt ekki vita allt um Swami ji úr leikritum mínum en ég vil vekja forvitni þína. Ég vil gera þig svangan um þína eigin menningu.